تأثیر هیپنوتیزم و تمرین بدنی بر اکتساب و یادداری مهارت یک خم کشتیفهرست مطالب
فهرست جداول
فهرست نمودارها
فصل اول طرح تحقیق مقدمه: یکی از زمینههایعلوم ورزشی که در سالهای اخیر موجب ارتقای کیفیت عملکرد ورزشکاران و ثبت رکوردهای بهتر و برتری آنها در رقابتها شده است علم روانشناسی ورزشی است.روانشناسی ورزش به عنوان یکی از شاخههای علوم تربیت بدنی و ورزشی سعی دارد به سؤالات مربوط به رفتار بشر در حوزه ورزش پاسخ دهد. برای بهبود در اجرای مهارتهای ورزشی و در نهایت موفقیت ورزشی که هدف تمام مربیان و معلمان ورزشی و ورزشکاران است،علاوه بر جنبههای جسمانی و اصول بیومکانیکی،عوامل روانی نیز وجود دارند وبایستی مورد توجه قرار گیرند.روانشناسی ورزش از یافتههای روانشناسی برای مطالعه رفتار حرکتی استفاده میکند و به یادگیری حرکتی و اجرا توجه دارد و عوامل روانشناختی مؤثر بر یادگیری،اجرا و مهارتهای حرکتی را بررسی میکند روانشناسان برای بهبود کنترل عوامل روانی مؤثر بر یادگیری و اجرای مهارت ورزشی در تمرین و مسابقه از فنون مختلفی استفاده میکنند. آنها با توجه به شرایط از محرکها و آرام بخشهای روانی مختلفی استفاده میکنند. مربیان در تمام سطوح ار روشهای روانشناختی مانند کنترل هیجان،تصویرسازی ذهنی،هدف چینی،بازداری تفکر،تمرکز و افزایش اعتماد به نفس کمک میگیرند تا ورزشکاران را در اجرای بهتر یاری نمایند. روشی که به تازگی مورد توجه محققین روانشناس ورزشی قرار گرفته است،مطالعه اثرات هیپنوتیزم[1] بر عملکرد و یادگیری ورزشکاران میباشد استفاده کاربردی از هیپنوتیزم به مرور زمان جایگاه خویش را در تمرینات و صحنه رقابتهای ورزشی پیدا کرده است.وقتی ورزشکار در حالت هیپنوتیزمی قرار دارد،افزایش تمرکز،به وجود آمدن حالت جذبه و خلسه،انفکاک و کاهش آگاهی از محیط و همچنین داشتن تلقین پذیری برای وی ایجاد میشود.چنانچه ورزشکار در این حالت به درستی هدایت شود، میتواند افزایش بهبود عملکرد را تجربه نماید. در حال حاضر نیز با آنکه تحقیقات متعدد و مختلفی توسط دانشمندان بسیاری از جمله روان پزشکان یا روانشناسان و فیزیولوژیستها انجام شده و سعی بر روشن سازی ماهیت هیپنوتیزم داشتهاند، لیکن هنوز برداشت ذهنی مردم و حتی بسیاری از دانشجویان و دانش آموختگان نسبت به هیپنوتیزم یک برداشت غیر عملی است،و با وجود آنکه محققان تا کنون به سؤالات زیادی پاسخ دادهاند ،اما ابهامات و تناقضاتی نیز وجود دارد که انجام تحقیقات بیشتر را در این خصوص ضروریمیسازد. بیان مسئله: روانشناسان ورزشی اساساَ بر این باورند که برای ایجاد و حفظ عملکردهای مطلوب ورزشی به مهارتهای ذهنی نیاز است(هاردی و نلسون[2] 1989).روانشناسان برای کنترل و بهبود عوامل روانی مؤثر بر یادگیری و اجرای مهارت ورزشی در تمرین و مسابقه از روش های مختلفی استفاده میکنند.یکی از این تکنیکها که میتواند آرام بخش روانی باشد،هیپنوتیزم است. آنها معتقد هستند که به کمک هیپنوتیزم میتوان رفتار انسان را به شکلی عملی و کنترل شده مورد مطالعه قرار داد(پوهارت و تاد[3]).بر اساس کتاب روانشناسی کاپلان و سادوک هیپنوتیزم یک روش درمانی است که با تغییر حالت هوشیاری و استفاده از سه مولفه تمرکز،انفکاک و کاهش آگاهی محیطی،مخاطب را در شرایطی قرار میدهد که میتوان فرایند درمان هیپنوتیزم را در مورد بیمار به کار برد(سهرابی 1388).هیپنوتیزم نیز مانند تصویرسازی ذهنی یک فرایند رفتاری شناختی است ،که داری عملکرد ادراکی(مربوط به شناخت) و انگیزشی(مربوط به انگیزش) هستند.در احساس شناخت هیپنوتیزم برای طرز فکر ورزشکاران در مورد خودشان،طرز عملکردشان و یادگیری مهارتهای جدید مورد استفاده قرار گرفته و در احساس انگیزش،هیپنوتیزم برای کنترل هیجانات،کاهش اضطراب،افزایش و یا کاهش برانگیختگی،افزایش تلاش مورد استفاده قرار گرفته است. روان شناسان، بهتدریج به این تصور که هیپنوتیزم، انسان را به موجودات عجیب، منفعل و سلطه پذیری تبدیل میکند را کنار میگذارند و این باور را جایگزین میکنند که برای ایجاد رفتار و واکنشهای طبیعی، باید به هیپنوتیزم متوسل شد. آنها، به تدریج متقاعد میشوند که به کمک هیپنوتیزم میتوان رفتار انسان را به شکل عملی و کنترل شده مورد مطالعه قرار داد (پوهارت و تاد [4]). تغییراتی که در سیستم فیزیولوژی بدن ما در اثر هیپنوتیزم رخ میدهد تأثیراتی همه جانبه است . تغییر، در عضلات ارادی و غیرارادی، اعضاء و غدد ، حواس پنج گانه و تغییراتی در ناحیه مغز مانند جریان خون ناحیه ای مغز ، قشر مغز و امواج مغزی میباشد که علاوه بر افراد عادی در ورزشکاران نیز مشاهده میشودوتغییرات ایجاد شده در بهبود عملکرد ورزشی آنان مؤثر بوده است (ویلیامسون[5] وهمکاران،2002). روانشناسان معتقدند که تصویرسازی و آرام سازی هنگامیکه با یکدیگر ترکیب شوند اثرات مطلوبتری بر عملکرد خواهند داشت.حال به منظور افزایش کارایی و عملکرد ورزشکاران،استفاده از خلسه هیپنوتیزمی که زمان و تمرکز بیشتری را در اختیار فرد میگذارد تا تمام حرکات و مسابقه را در ذهن خود بیاورد میتواند مؤثر باشد. علاقه بهتأثیرهیپنوتیزم بر عملکرد ورزشی از سال 1889 آغاز گردید .مول (1985) ادعا کرد که آزمودنیهای که تحت تأثیر هیپنوتیزم قرارمیگیرند از چنان قدرت عضلانی بر خوردار خواهند شد که در شرایط عادی امکانپذیر نخواهد بود. هوارد [6]و ریردون در سال 1986 به بررسی اثر هیپنوتیزم بر خود انگاره و کاهش اضطراب، رشد ، عضلانی و عملکرد عصبی عضلانی پرداختند و دریافتند که هیپنوتیزم باعث افزایش عملکرد افراد میشود. اگر چه هیپنوتیزم توسط روانشناسان ورزش مورد استفاده قرار گرفته است؛ اما فقط بررسی تجربی محدودی در زمینهی تأثیر هیپنوتیزم بر روی عملکرد ورزشی ، حرکتی و جسمانی انجام شده است. (تیلور وهمکاران[7] 1993). میرز[8] وهمکاران( 1996) نشان دادند که طرحهای شناختی رفتاری مانند هیپنوتیزم در بهبود عملکرد ورزشکاران تأثیر دارد. توانایی، در ایجاد تغییرات گسترده و عمیق در عملکرد ورزشی در ورزش ژیمناستیک که مستلزم کاربرد مهارتهای پیچیده است قابلیت هیپنوتیزم را هر چه بیشتر نمایش میدهد. تصویرسازی در حالت هیپنوتیزم توانست سرعت یادگیری فنون متعدد و پیچیده، اجرای آنها و همچنین قابلیت انعطاف را بیشتر نماید تا ورزشکار نیروی خود را متمرکز نماید (لیگت[9] و هامادا[10] ،1993).
[1]-Hypnosism [2]-Hardy&Nelson [3]-Pohart&Tadd [4]Pohuart&tadd [5]-Williamson [6]- Howard [7]-Taylor [8]-Mearrs [9]Ligget [10]-Hamada |